Zwanger worden lukte niet bij Coco en dat maakte haar woedend

“Ik heb ze bijgehouden: 21 zwangerschapsaankondigingen binnen een jaar en onze zat er niet bij.”

Doris is pas een paar weken oud als Coco (34) op Instagram een bericht naar me stuurt. Ze heeft de niet aflatende stroom jubelende berichten die ik als nieuwbakken moeder heb geplaatst met lede ogen aangezien, maar ziet nu iets waar ze niet anders kan dan op reageren. Het is een story waarin ik het zoveelste attente cadeautje van ons kraambezoek laat zien, met daarbij de tekst: ‘Neem een kind jongens, ik kan het iedereen aanraden’. Haar reactie: ‘Nog zoiets rots aan onvruchtbaarheid: al twee jaar doodse stilte hier, geen cadeaus, geen kaarten. En ondertussen worden alle zwangeren overladen met liefde. Het is geen kwestie van “nemen”.’

Wat volgt is een enigszins gênante Instagram-ruzie. Ik zeg dat ze het niet zo persoonlijk op moet vatten, dat het gewoon als grapje bedoeld is, dat ik graag openlijk blij wil zijn zonder commentaar, dat ze me nog niet eens gefeliciteerd heeft met m’n drie weken oude baby, dat ze verbitterd is. Zij zegt dat ik beter na moet denken over mijn woorden, dat ik onnodig in de verdediging schiet, dat ik ongevoelig reageer, dat het feit dat ik mijn drie weken oude baby aanhaal feitelijk zout in de wonden smeren is. Zij ontvolgt me, ik ontvolg haar.

Twee jaar lang is het stil, maar dan reageert ze lief en invoelend op een bericht dat ik plaats over onze nog niet ingewilligde kinderwens. Ze zegt: ‘Wat rot dat het dit keer niet zo makkelijk gaat, dat zwanger raken. Ik heb er drie jaar over gedaan en ken alle emoties tot in de diepte. Ik hoop dat veel ervan jullie bespaard blijft.’ Een dag later: ‘De berichten hierboven (doelend op onze eerder ruzie) als lichtend voorbeeld, trouwens.’ Ik zeg: ‘Haha, ja, die was ik nog niet vergeten.’

Een half jaar later nodig ik haar uit voor een interview.

Openbaring
‘Mijn kinderwens kwam tot mij. Dat klinkt vreselijk vaag en dat is het ook. Ik wilde namelijk nooit kinderen, tot ik een keer wakker werd ‘s nachts en voelde dat ik moest baren. Het was een ontzettend fysiek verlangen, maar ik wist het meteen zeker: ik wil graag een kind dragen en op de wereld zetten. Dat besef was doodeng, want er waren allemaal praktische bezwaren. Ik wilde nog allemaal dingen doen die me met kind ontzettend onhandig leken, ons huis was niet goed en groot genoeg, er was te weinig geld… en toch besloten we snel daarna mijn spiraal te laten verwijderen.

Laissez-faire
In eerste instantie was onze houding erg laissez-faire. Ik heb mijn hele leven lang gehoord dat je van seks zonder bescherming zwanger raakt, dus had goede hoop dat het snel, zo niet meteen, raak zou zijn. Ik maakte zelfs een kunstzinnige foto van ons bed nadat we seks hadden gehad. Leuk voor later dacht ik, “net na de verwekking” zou ik er dan in het fotoalbum bij zetten. Ik bleek niet zwanger na die eerste poging, en ook niet na de tweede. Na een half jaar proberen zonder resultaat zonk de moed me al behoorlijk in de schoenen. Ik las boeken, kocht ovulatietesten, verdiepte me in m’n cyclus en startte met temperaturen. Alsof ik opnieuw, maar nu gewapend, ten strijde trok. Al m’n toekomstplannen zette ik in de ijskast want: “ik kan dan ook zwanger zijn”.

Sherlock
Na een jaar proberen, toen het “mocht”, trokken we aan de bel. Ik wilde nú weten waarom het zo fucking lang duurde allemaal. Tegelijkertijd werden we gebombardeerd met zwangerschapsaankondigingen. Ik vond het gekmakend dat niemand er open over was. Ik moest als een soort Sherlock aanwijzingen bij elkaar sprokkelen en werd dan keer op keer “verrast” door de zwangere in kwestie. Toen een familielid ineens zwanger bleek en ons tijdens een gezellig dinertje “verraste” - vlak daarvoor ging ik naar de wc en appte mijn wederhelft: “Ze gaat zo vertellen dat ze zwanger is, hoor”, dat had ik inmiddels zelf wel bij elkaar gepuzzeld - met het nieuws, knapte er iets in mij. Ik barstte in huilen uit, vond het echt verschrikkelijk dat er een reactie van me werd verwacht die ik op dat moment echt niet kon geven. We hebben daar gelukkig een mooi en open gesprek over kunnen voeren, maar het voelde voor mij gewoon bizar dat twee van die totaal verschillende werelden zo naast elkaar konden bestaan: zij binnen no-time zwanger, wij al een jaar aan het proberen. Wat ook meespeelde is dat ik niet alleen een kind wilde, maar ook zo ontzettend graag mijn ouders, opa en oma wilde maken. Ik was doodsbang dat ze dood zouden gaan voordat het zo ver was, kreeg nóg meer haast.

21 zwangerschapsaankondigingen
Ik heb ze dat jaar bijgehouden: 21 zwangerschapsaankondigingen kregen we. En die van ons zat er niet bij. Dat voelde enorm als falen. Toch gloorde er ook hoop aan de horizon, want we kregen te horen dat we waarschijnlijk konden beginnen aan een IVF-traject. Dat vond ik een ontzettende heftige boodschap, want een fertiliteitstraject leek me meer een eindstation. Was er geen handig pilletje, ofzo? Bovendien zat ik inmiddels vuistdiep in de fertiliteitsaccounts op Instagram, waar ik me trouwens wel vooral leek te kunnen focussen op de horrorverhalen die daar rond dwaalden. Miskramen, uiteindelijk achterblijven zonder kind: ik zag mijn kinderwens al bijna in rook opgaan. Het hielp ook niet dat ik me in die tijd enorm verveelde. Het voelde alsof ik helemaal vast zat, kon vanwege alle lopende onderzoeken ook geen grootse plannen maken. Alsof ik letterlijk vast zat in de wachtkamer, eigenlijk.

Uitstel van executie
Uiteindelijk heeft het ruim een jaar geduurd voor we daadwerkelijk konden starten met het traject. Die start hebben we daarna nog drie maanden uitgesteld. We hadden zo lang in de letterlijke en figuurlijke wachtkamer gezeten, dat ik eerst even bij moest komen voor we aan de volgende stap zouden beginnen. Dat klinkt misschien heel gek, maar ik had ontzettend de behoefte om de dingen weer naar m’n eigen hand te zetten en de regie terug te nemen. We hebben daarom drie maanden lang volop genoten van onze vrijheid en de festivalzomer en zijn uiteindelijk tijdens onze daaropvolgende vakantie begonnen met het traject. Ik vond het spuiten van hormonen en al het gedoe eromheen best confronterend, maar ik vond het vooral fijn dat we nu iets konden doen. Ik voelde me ook meteen weer onderdeel van iets, alsof ik eindelijk echt bij de club van wensouders mocht aansluiten. Voor de start van het traject voelde ik me buitengesloten. Ik leek nergens heen te kunnen zonder dat ik geconfronteerd werd met een zwangere. Het voelde alsof ik nergens “veilig” was en daardoor groeide m’n verbittering. Achteraf gezien vind ik het jammer dat ik toen niet al in kon zien dat een zwangere buik helemaal niets zegt over het traject dat daaraan vooraf ging.

Highly emotional person
Ik durf nu wel toe te geven dat ik mijn woede misschien te veel de overhand heb laten nemen. Ik vond mijn gevoelens toen terecht en ik weet ook niet hoe ik me had gevoeld als het niet was gelukt, maar nu ik een prachtige dochter heb - ja, we hebben het geluk gehad dat ik zwanger ben geworden - zie ik hoe verbitterd ik was. Alles deed me pijn, ik werd overal door getriggerd. Aan de andere kant: ik bén nou eenmaal een highly emotional person en daar heb ik me al te vaak voor moeten verantwoorden en verontschuldigen. Ik heb ook meteen aan alle kanten hulp ingeschakeld om met mijn gevoelens te leren dealen. Ik weet niet of ik het beter had kunnen doen, maar ik had mezelf in die situatie wel meer rust gegund.

Vacuüm
Met terugwerkende kracht, ik heb nu zelf ook een kraamtijd achter de rug, had ik mijn opmerking aan jou graag willen inslikken. Ik snap nu dat je op dat moment niet aan andere werelden denkt, jij en je baby zijn de wereld. Maar feit blijft: mensen die niet zomaar zwanger worden, hangen wel in een soort vacuüm. Er bestaan nou eenmaal geen kaartjes met “gefeliciteerd met de start van je fertiliteitstraject”. Ik vond het zelf heel erg fijn als mensen aan me vroegen of ik het er over wilde hebben, of me succes wenste vlak voor een afspraak. Ik wilde dat het bestond, dat ze er zouden zijn op de dagen dat we iets belangrijks te horen zouden krijgen. Zelf heb ik een “prikshower” gekregen. Ik heb uitgesproken dat ik graag iets te vieren wilde hebben, omdat we nog helemaal niet wisten of er uiteindelijk ook echt iets te vieren zou zijn. Dat was een groot succes voor alle partijen.

Roeibootje
Inmiddels zijn alle scherpe randjes eraf en voel ik me comfortabel en blij in het moederschap, maar kleine triggers zijn er nog wel. Als ik vermoed dat iemand zwanger is, vraag ik het op de man af. Die geheimzinnigheid blijft lastig voor me. Ik heb me er ook best eenzaam in gevoeld, het feit dat ik niet blij kon zijn voor anderen. Dan las ik weer ergens iemand die in een fertiliteitstraject zat maar wel heel blij was voor haar zwangere vriendinnen en dan dacht ik “kut, dat voel ik zelf dus niet”. Ik voelde alleen maar verdriet. En dat was natuurlijk ook lastig voor de zwangeren in kwestie. Ik had graag gewild dat het anders was, maar dit is nou eenmaal hoe het is gegaan. Zoals Marieke Poelmann, die het prachtige boek Een eiland in de tijd, dat gaat over haar medische zwangerschapstraject, schreef:

“Ruim vier jaar bevinden mijn man en ik ons nu in de wachtkamer van nieuw leven. De onzekerheid van het wachten brengt me aan het wankelen, het leven overkomt ons niet meer, en bijna alles staat in het teken van reiken naar iets dat zich overduidelijk niet laat dwingen.

Een fertiliteitstraject beheerst je agenda, je lichaam, je geest en je relaties. Het voelt alsof we de boot missen, terwijl wij als eerste aan de kade stonden met een kaartje. Onze vrienden en kennissen gaan één voor één aan boord en verdwijnen soms uit het zicht. Waar je vroeger vanaf school of studie jarenlang samen opliep, lopen de levens nu uiteen. Een gezinsleven is intensief en kinderen vragen de volle aandacht. We begrijpen het, maar missen de aansluiting die we ooit hadden, het gevoel onderdeel uit te maken van een groter geheel, een voorwaartse beweging.

Het schuitje waar wij in zitten is een vaartuig dat meer lijkt op een gammel noodvlot, een bootje van papier. Een plek waar je tijd doodt die kruipt, waar je enkel in verwachting bent van je toegang tot de echte boot. Je dobbert er soms jaren in rond, bang dat je de echte boot mist, ook al had je als een van de eersten een kaartje. Vanaf het schuitje zie je hoe anderen direct vanaf de kade toegang krijgen tot de boot. Sommigen hebben niet eens een kaartje nodig, bij hen gaat alles vanzelf. Vanaf de echte boot roepen ze je soms tips toe hoe je de boot ook kunt bereiken. Eerst luister je nog naar ze, maar al gauw leer je dat ze nooit in hetzelfde schuitje hebben gezeten. Ze kunnen niet eens zwemmen.”